बोंडअळी नियंत्रणासाठी फरडद निर्मूलन आवश्यक

 

बोंडअळी नियंत्रणासाठी

फरडद निर्मूलन आवश्यक

-         जिल्हा अधिक्षक कृषी अधिकारी शंकर किरवे

अकोला, दि. 15 : गुलाबी बोंडअळीचे जीवनचक्र खंडित करून पुढील हंगामातील प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी कापूस पिकाच्या फरदडीचे निर्मूलन करण्याचे आवाहन जिल्हा अधिक्षक कृषी अधिकारी शंकर किरवे यांनी केले आहे.

चालू वर्षी खरीप हंगामात पेरणी उशिरा झाल्याने सध्या कापूस पीक हंगाम अंतिम टप्यात आहे. जादा उत्पादनासाठी काही ठिकाणी कापसाची फरदड घेण्याची शक्यता आहे. फरदडीमुळे  गुलाबी बोंडअळीचे जीवनचक्र वर्षभर सुरु राहते. त्याचबरोबर, जिनिंग व प्रेसिंग मिल, गोदामे, मार्केटयार्ड याठिकाणी कच्च्या कापसाची दीर्घ काळासाठी साठवणूक केली जात असल्याने अशा कापसामध्ये राहिलेल्या गुलाबी बोंडअळीच्या अवस्था नंतर घेतल्या जाणाऱ्या कापसाच्या पिकासाठी स्रोतस्थान म्हणून काम  करतात. किडीस निरंतर खाद्य मिळत राहिल्याने पुढील हंगामात या किडीचा प्रादुर्भाव वाढतो. त्यामुळे उपाययोजना म्हणून फरदड निर्मुलन करणे हा कपाशी पिकामध्ये महत्वाचा भाग आहे, असे श्री. किरवे यांनी सांगितले.

 

फरदडपासून मिळणारे उत्पन हे साधारणत: डिसेंबर ते जानेवारी या कालावधीत घेतले जाते. हा कालावधी गुलाबी बोंडअळीच्या वाढीसाठी पोषक असून प्रादुर्भाव जास्त प्रमाणात आढळून येतो. त्यासाठी फरदड निर्मूलन करण्याच्या दृष्टीने उपाययोजना कराव्यात, असे सांगून श्री. किरवे म्हणाले की, कापूस पिकात खोडवा किंवा फरदड पिक घेतल्यास शेंदरी अळीचा जीवनचक्र कायम राहून प्रादुर्भाव पुढील वर्षाच्या   हंगामात  वाढण्याची शक्यता अधिक असते.त्यामुळे कापसाची तिसरी वेचणी झाल्यानंतर म्हणजेच डिसेंबर  ते   जानेवारी  महिन्यानंतर  शेतातून कापूस  पिक काढून घ्यावे.

कापसाची शेवटची वेचणी झाल्यानंतर चरण्यासाठी बकऱ्या,गाई इतर ढोरे सोडावेत. जनावरानी प्रादुर्भाव युक्त बोंडे  खाल्ल्यामुळे 70 टक्क्यांपर्यंत बोंडअळीचा प्रादुर्भाव कमी होण्यास मदत होते.

पऱ्हाट्याचा शेतात ढीग रचून ठेवू नये. त्यामुळे बोंडअळी ढिगाखाली कोषावस्थेत जाऊन लपू शकते. काढलेल्या पऱ्हाटयाचे कंपोस्ट खत बनविण्यावर भर देण्यात यावा. गुराढोरांनी चरल्यानंतर कापूस श्रेडर मशिनने उभे कापसाचे पिक जमिनीत तुकडे करून दाबून टाकावे.

गाडलेल्या ठिकाणी स्पिंकलरने सौम्य पाणी देऊन त्यावर कचरा करण्यासाठी ट्रायकोडर्मा द्रावणाची  फवारणी करावी, असे त्यांनी सांगितले.

०००