जिल्ह्यात आजपासून (दि.१९) शिक्षकांच्या कोविड चाचण्या नमुने संकलनासाठी दहा केंद्रांची सज्जता

अकोला,दि.१८ (जिमाका)-  राज्य शासनाच्या निर्देशानुसार  सोमवार दि. २३ पासून इयत्ता ९ वी ते १२ वी चे वर्ग सुरु करण्यात येणार आहेत. त्यासाठीच्या पूर्व तयारीचा भाग व प्रतिबंधात्मक उपाय म्हणून सर्व संबंधित शिक्षकांच्या कोविड चाचण्या करण्यात येणार आहेत. या चाचण्या जिल्ह्यात  गुरुवार दि.१९ पासून सुरु होत असून स्वॅब नमुने संकलनासाठी दहा केंद्रांची सज्जता करण्यात आली असून शिक्षकांनी आपापल्या कोविड चाचण्या करुन अहवाल संबंधित मुख्याध्यापकांकडे जमा करावा, असे निर्देश जिल्हाधिकारी जितेंद्र पापळकर यांनी दिले आहेत.

या संदर्भात आज जिल्हाधिकारी पापळकर यांच्या अध्यक्षतेखाली  बैठक घेऊन त्यात नियोजन तयार करण्यात आले. या बैठकीस जिल्हा परिषदेचे अति. मुख्य कार्यकारी अधिकारी डॉ. सुभाष पवार, जिल्हा शल्य चिकित्सक डॉ. राजकुमार चव्हाण तसेच शिक्षण विभागाचे अधिकारी व आरोग्य विभागाचे अधिकारी उपस्थित होते.

            यावेळी माहिती देण्यात आली की, शासनाच्या मार्गदर्शक सुचनांनुसार इयत्ता  ९वी, १० वी , ११ वी व १२ वी च्या शिक्षकांच्या चाचण्या करावयाच्या आहेत. तसेच मुख्याध्यापक, प्रयोगशाळा तंत्रज्ञ व शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांच्याही चाचण्या होणार आहेत. जिल्ह्यात अकोला तालुक्यात २२०, अकोट तालुक्यात ६७, बाळापूर तालुक्यात ५८, बार्शी टाकळी  तालुक्यात ४५, मुर्तिजापूर तालुक्यात ५९, पातुर ५०, तेल्हारा ४७ व अकोला मनपाच्या चार अशा ५५० शाळा आहेत. त्यात ४००२ शिक्षक आहेत. हे शिक्षक इयत्ता ९ वी ते १२ वी या वर्गांना शिकवणारे आहेत, तसेच २००० शिक्षकेतर कर्मचारी आहेत. या सर्वांची कोविड चाचणी करता यावी यासाठी  अकोला शहरात भरतीया हॉस्पिटल व आयएमए दवाखाना, अकोट येथे नागरी आरोग्य केंद्र, गोलबाजार व ग्रामिण रुग्णालय, बाळापूर येथे ग्रामिण  रुग्णालयात,  बार्शी टाकळी येथे ग्रामिण रुग्णालयात, मुर्तिजापूर येथे ग्रामिण रुग्णालय व हेंडज येथील आयटीआय,  पातुर येथे आयुर्वेद महाविद्यालय,  तेल्हारा येथे ग्रामिण रुग्णालय या ठिकाणी चाचण्यांसाठी नमुने संकलनाची सुविधा उपलब्ध करण्यात आली आहे.

या केंद्रांवर त्या त्या मुख्याध्यापकांनी त्यांच्या शाळेतील शिक्षक व शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांची यादी द्यावयाची आहे. तसेच सकाळी  १० ते १२ या वेळात  शिक्षकांनी आधार क्रमांक व मोबाईल क्रमांक देऊन नोंदणी करावयाची आहे. अकोला शहरातील शिक्षकांची संख्या लक्षात घेता दि.१९ रोजी  मुख्याध्यापक व निम्मे शिक्षक / कर्मचारी  व दुसऱ्या दिवशी उर्वरित कर्मचारी यांनी नोंदणी करुन आपापले नमुने चाचणीसाठी द्यावयाचे आहेत, असे निर्देश देण्यात आले. या संदर्भातील शाळानिहाय नियोजन हे शिक्षण विभागामार्फत मुख्याध्यापकांना कळविण्यात आले आहे, असेही सांगण्यात आले.

जिल्ह्यात इयत्ता ९ वी चे २९ हजार ३७६, इयत्ता दहावी चे ३१ हजार ४१०, इयत्ता ११ वी चे  २२ हजार ४६१, इयत्ता १२ वी चे २५ हजार ४०५ असे एकूण एक लाख आठ हजार ६५२ विद्यार्थी आहेत.

शाळा सुरु करण्यापूर्वी व शाळा सुरु झाल्यानंतर घ्यावयाच्या खबरदारीबाबत मार्गदर्शक सुचना याप्रमाणे-

शाळा सुरु करण्यापूर्वी

 

१) शाळेत स्वच्छता व निर्जंतुकीकरण विषयक सुविधा सुनिश्चित करणे:- शाळेत हात धुण्यासाठी सुविधा, Thermometer, Thermal Scanner/Gun, Pulse Oxymeter, जंतूनाशक, साबण, पाणी इ.आवश्यक वस्तुंची उपलब्धता तसेच शाळेची स्वच्छता व निर्जंतुकीकरण स्थानिक प्रशासनाने (ग्रामीण व शहरी) सुनिश्चित करावी. वापरण्यात येणारे thermometer हे calibrated contactless infrared digital thermometer असावे.शाळा वाहतुक सुविधांचे निर्जंतुकीकरण सुनिश्चित करावे. एखाद्या शाळेत क्वारंटाईन सेंटर असल्यास स्थानिक प्रशासनाने ते इतर ठिकाणी स्थानापन्न करावे. स्थानिक प्रशासनाने अशा शाळेचे हस्तांतरण शाळा व्यवस्थापनाकडे करण्यापूर्वी त्याचे पूर्णत: निर्जंतुकीकरण करावे. क्वारंटाईन सेंटर इतर ठिकाणी नेणे शक्य नसल्यास शाळा खुल्या परिसरात किंवा इतर ठिकाणी भरवावी.

२) शिक्षकांची कोविड-१९ बाबतची चाचणी:- शाळेतील सर्व शिक्षक व शिक्षकेत्तर कर्मचाऱ्यांनी  कोविड-१९ साठीची RTPCR चाचणी करणे बंधनकारक असेल.शिक्षक व शिक्षकेत्तर कर्मचाऱ्यांनी सदर चाचणीचे प्रयोगशाळेने दिलेले प्रमाणपत्र शाळा व्यवस्थापनास सादर करावे. सदर प्रमाणपत्राची शाळा व्यवस्थापनाने पडताळणी करावी. ज्या शिक्षक व शिक्षकेत्तर कर्मचाऱ्यांचे चाचणी अहवाल positive असतील त्यांनी डॉक्टरांनी प्रमाणित केल्यानंतरच शाळेत उपस्थित राहवे. ज्या शिक्षक व शिक्षकेत्तर कर्मचाऱ्यांचे चाचणी अहवाल negative आहेत त्यांनी शाळेत उपस्थित राहताना कोविड-१९ संदर्भातील सर्व मार्गदर्शक सूचनांचे पालन करणे आवश्यक राहील. तसेच कोविड-१९ बाबतची लक्षणे आढळल्यास त्यांनी त्वरीत चाचणी करावी.

३) कार्यगट गठीत करणे:- सर्व भागधारकांचे त्यांच्या विशिष्ट जबाबदाऱ्यांसहित विविध कार्यगट गठित करावे जसे आपत्कालीन गट, स्वच्छता पर्यवेक्षण गट, इत्यादी. शिक्षक, विद्यार्थी व इतर भागधारक या गटांचे सभासद म्हणून सहकार्याने काम करतील.

४) बैठक व्यवस्था:- वर्गखोली तसेच स्टाफ रुम मधील बैठक व्यवस्था शारीरिक अंतर (Physical Distancing) च्या नियमानुसार असावी. वर्गामध्ये एका बाकावर एक विद्यार्थी याप्रमाणे नावानिशी बैठक व्यवस्था असावी.

५)शारीरिक अंतर (Physical Distancing) च्या नियमांच्या अंमलबजावणीकरिता विविध चिन्हे व खुणा प्रदर्शित करणे- शाळेत दर्शनी भागावर Physical Distancing, मारकचा वापर इत्यादी संदर्भात मार्गदर्शक सूचना असणारे posters/stickers प्रदर्शित करावे. थुंकण्यावरील बंदीची काटेकोरपणे अंमलबजावणी करावी. शाळेच्या अंतर्गत व बाह्य परिसरामध्ये रांगेत उभे राहण्याकरिता किमान सहा फूट इतके शारीरिक अंतर Physical Distance) राखले जाईल याकरिता विशिष्ट चिन्हे जसे चौकोन, वर्तुळ इत्यादींचा वापर गर्दी होणारी ठिकाणे जसे पाणी पिण्याच्या सुविधा, हात धुण्याच्या सुविधा, स्वच्छतागृहे इत्यादी ठिकाणी करण्यात याव्या. शारीरिक अंतर Physical distance) राखण्यासाठी येण्या व जाण्याचे वेगवेगळे मार्ग निश्चित करणाऱ्या बाणांच्या खुणा दर्शविण्यात याव्यात.

६) शाळेतील कार्यक्रम आयोजनावरील निर्बंध :- परिपाठ, स्नेह संम्मेलन, क्रीडा व इतर तत्सम कार्यक्रम ज्यामुळे अधिक गर्दी होऊ शकते अशा कार्यक्रमांच्या आयोजनावर कडक निर्बंध असेल. शिक्षक-पालक बैठका  ऑनलाईन घ्याव्यात.

७)पालकांची संमती:- विद्यार्थ्यांनी शाळेत उपस्थित राहण्यापूर्वी त्यांच्या पालकांची लेखी संमती आवश्यक असेल, शाळा व्यवस्थापन समितीने पालकांशी वरील विषयी चर्चा करावी.आजारी असलेल्या मुलांना पालकांनी शाळेत पाठवू नये. विद्यार्थ्यांना त्यांच्या पालकांच्या संमतीने घरी राहुन देखील अभ्यास करता येईल. अशा विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक प्रगतीच्या मुल्यांकनाकरिता विशिष्ठ योजना राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद, महाराष्ट्र यांनी तयार करण्यात यावी.

८)विद्यार्थी, पालक, शिक्षक व समाजातील सदस्य यांना कोविड-१९ च्या संदर्भातील आव्हाने व त्याबाबतची त्यांची भूमिका याबाबत जागरुक करणे:- शाळा सुरु करण्यापूर्वीच विद्यार्थी, पालक, शिक्षक व समाजातील सदस्य यांच्यात जागरुकता निर्माण करण्याकरिता शाळा व्यवस्थापन समितीने पत्रके, पत्रे व सार्वजनिक घोषणांच्या माध्यमांचा वापर करुन पुढील मुद्दयांबाबत कार्यवाही करावी:-

            वैयक्तिक स्वच्छता व नेहमी वापरण्यात येणारे पृष्ठभागांचे निर्जंतुकीकरण इत्यादीबाबत काय करावे किंवा काय करु नये याबाबतच्या सुचना, शारीरिक अंतर पालनाचे (Physical distancing) चे महत्व.,कोविड-१९ च्या प्रतिबंधासाठी आवश्यक स्वच्छता विषयक सवयी, कोविड-१९ बाबतच्या गैरसमजुती.,कोविड-१९ ची लक्षणे आढळल्यास शाळेत जाणे टाळणे., केंद्रीय आरोग्य व कुटुंब कल्याण मंत्रालय यांच्या सुचनांनुसार, सर्वच कर्मचारी जे (कोविड-१९च्या अनुषंगाने) अधिक उच्च धोक्याच्या पातळीमध्ये आहेत, जसे वयोवृद्ध कर्मचारी, दिव्यांग कर्मचारी, गरोदर महिला कर्मचारी व जे कर्मचारी औषध-उपचार घेत आहेत, त्यांनी अधिक काळजी घ्यावी. त्यांनी शक्यतो विद्यार्थ्यांच्या प्रत्यक्ष संपर्कात येऊ नये.

९) शाळेतील उपस्थिती व वैद्यकीय रजा याबाबतच्या धोरणांमध्ये सुधारणा करणे:- विद्यार्थ्यांची शाळेतील उपस्थिती बंधनकारक नसून पूर्णत: पालकांच्या संमती वर अवलंबून असेल. पूर्ण उपस्थितीबाबतची पारितोषिके बंद करण्यात यावी. शाळेतील कर्मचाऱ्यांना त्यांना नेमून दिलेल्या कामाव्यतिरिक्त आणिबाणीच्या प्रसंगी इतर कर्मचाऱ्यांची कामे करण्यासाठी प्रशिक्षित करावे.

१०) माहितीचे एकत्रिकरण :- विद्यार्थी, पालक व शिक्षकांकडून पुढील माहिती स्वयंघोषित करुन घ्यावी:- त्यांची आरोग्याची स्थिती, आरोग्य सेतू अॅप वरील तपासणी अहवाल, तसेच अलीकडील आंतरराष्ट्रीय व आंतरराज्य प्रवासाची माहिती. स्थानिक प्रशासनाकडून राज्य व जिल्हा helpline तसेच जवळील कोविड सेंटर

बद्दलची माहिती.

शाळा सुरू झाल्यानंतर

१) शाळेत व शाळेच्या परिसरात स्वच्छता व आरोग्यदायी परीस्थिती सतत राखणे: शाळेचा परीसर दररोज नियमितपणे स्वच्छ केला जावा. शाळेतील वर्गखोल्या व वर्गखोल्यांच्या बाहेरील नेहमी स्पर्श होणारा पृष्ठभाग जसे बेंचेस, अध्ययन-अध्यापन साहित्य, डेस्क, टॅबलेट्स, खुर्च्या इ.वारंवार स्वच्छता व निर्जंतुकीकरण

करण्यात यावे. शाळेतील व शाळेच्या परीसरातील सर्व कचरा नियमितपणे विल्हेवाट लावण्यात यावी. हात धुण्याच्या सर्व ठिकाणी साबण, हॅन्डवॉश व स्वच्छ पाण्याची व्यवस्था करण्यात यावी. शक्य झाल्यास अल्कोहोल मिश्रित हॅन्ड सॅनिटायझर सर्व महत्त्वाच्या ठिकाणी ठेवण्यात यावा. शाळेतील स्वच्छतागृहाचे वारंवार निर्जंतुकीकरण करण्यात यावे. सुरक्षित स्वच्छ पिण्याचे पाणी विद्यार्थ्यांना उपलब्ध होईल याची दक्षता घेण्यात यावी, विद्यार्थ्यांनी सोबत वॉटर बॉटल आणण्यासाठी त्यांना प्रोत्साहीत करावे. शाळा सुरू होण्यापूर्वी व शाळा सुटल्यानंतर शाळा व वर्ग खोल्यांचे नियमितपणे निर्जंतुकीकरण करण्यात यावे.

 या सर्व स्वच्छतेमध्ये विद्यार्थ्यांना सहभागी करून घेऊ नये.

२) शाळेत विद्यार्थ्यांना सुरक्षित ठेवणे :सर्व विद्यार्थी, शिक्षक व कर्मचारी वर्ग यांनी शाळेत येताना व शाळेत असेपर्यंत तसेच, शाळेत कोणतीही कृती करताना मास्कचा वापर करावा. तसेच, विद्यार्थी मारकची अदलाबदल

करणार नाहीत याची दक्षता घ्यावी. विद्यार्थी, शिक्षक व कर्मचारी वर्गाची दररोज साधी आरोग्य चाचणी जसे Thermal Screening घेण्यात यावी. विद्यार्थी, शिक्षक व शाळेतील कर्मचाऱ्यांव्यतिरिक्त  अन्य कोणाही व्यक्तिला शाळेच्या आवारात  व प्रवेशद्वाराजवळ  प्रवेश देऊ नये. काही विद्यार्थी सुचनांचे पालन करीत नसल्यास  ते पालकांच्या निदर्शनास आणावे.

३) विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षित प्रवासाची  सोय करणे- शक्यतो पालकांनी वैयक्तिक वाहनाणे शाळेत सोडावे, शाळा वाहतुकीच्या वाहनाचे दिवसातून किमान दोनवेळा ( विद्यार्थी वाहनात येतांना व वाहनातुन उतरल्यानंतर) निर्जंतुकीकरण करण्यात यावे. वाहनचालक व वाहक यांनी स्वतः तसेच विद्यार्थी शारीरिक अंतराचे पालन करतील याची दक्षता घ्यावी. किमान ६ फुट अंतर राखण्यात यावे. बस / कार यांच्या खिडक्यांना पडदे नसावेत. सामान्यतः खिडक्या उघडया ठेवण्यात याव्यात. वातानुकूलित बसेस मध्ये २४ ते ३० डिग्री सेल्सिअस तापमान राखावे.वाहनात हेन्ड सॅनिटायझर ठेवण्यात यावे.

४) शिक्षक व शिक्षकेत्तर कर्मचारी व विद्यार्थी यांचा सुरक्षित प्रवेश व गमन (Entry and Exit) : विद्यार्थ्यांनी  शाळेने निश्चित केल्याप्रमाणे शाळेत उपस्थित रहावे. शाळेत वावरताना त्यांनी किमान ६ फुट अंतराचे पालन करावे. विद्यार्थी व कर्मचारी वर्गाचे आगमन व गमन (Entry and Ext) यांचे वेळापत्रक अशा प्रकारे निश्चित करावे, ज्यामुळे शाळेत होणारी गर्दी टाळली जाईल. विविध इयत्तांचे वर्ग सुरु होण्याच्या व संपण्याच्या वेळामध्ये किमान १० मिनिटांचे अंतर असावे.शाळेच्या परिसरात चार पेक्षा जास्त विद्यार्थी एकत्र जमणार नाहीत, ही मुख्याध्यापकांची जबाबदारी असेल. शाळेस एकापेक्षा अधिक प्रवेशद्वार असल्यास शाळेत येताना व जातांना सर्व प्रवेशद्वरांचा वापर करावा. शाळेच्या बाहेरील वाहनांची गर्दी टाळण्यासाठी वाहतुक पोलिस किंवा समाजातील

स्वयंसेवकाची मदत घ्यावी. शाळेच्या प्रमुखांनी आजारी असल्याच्या कारणामुळे कर्मचाऱ्यास रजेवर राहण्याची

परवानगी देण्यात यावी. कुटुंबातील एखादा सदस्य किंवा घराजवळील एखादी व्यक्ती ताप / खोकला यांनी

आजारी असल्यास आपल्या मुलांना शाळेत न पाठविण्याबाबत पालकांना अवगत करावे.

५) वर्गखोल्या व इतर ठिकाणी सुरक्षिततेच्या मानकांची खात्री करावी :शाळेत प्रात्यक्षिक कार्ये (Practicals) घेताना विद्यार्थ्यांचे लहान गट करुन घ्यावे. विद्यार्थ्यांनी  कोणतेही साहित्य जसे पुस्तक, वही, पेन, पाण्याची बाटली यांची अदलाबदल करु नये. ज्या विद्यार्थ्यांनी  ऑनलाईन शिक्षणाचा पर्याय स्विकारला असेल  त्यांच्यासाठी ऑनलाईन गृहपाठाची व्यवस्था करावी.शक्य असल्यास वर्ग खुल्या परिसरात घ्यावेत. शक्य नसल्यास वर्गखोल्यांची दारे व खिडक्या उघड्या ठेवण्यात याव्यात. कोणत्याही परिस्थितीत बंद खोल्यांमध्ये वर्ग

भरवण्यात येऊ नये. उदवाहन (lift) व व्हरांड्यांतील उपस्थित व्यक्तीच्या संख्येवर निर्बंध आणावेत. स्वच्छतागृहामध्ये अधिक गर्दी होऊ नये, याची दक्षता घ्यावी. विद्यार्थ्यांनी प्रत्येक कृती केल्यानंतर हात स्वच्छ धुवावेत. वातानुकुलित वर्ग खोल्यांचे तापमान २४ ते ३० डिग्री सेंटिग्रेड ठेवावे.

६) अभ्यासवर्गाची व्यवस्था: शाळा व्यवस्थापन समितीने शाळेतील गर्दी टाळण्यासाठी एक दिवसआड विद्यार्थ्यांना शाळेत बोलवावे (५० टक्के विद्यार्थी एका दिवशी व उर्वरित ५० टक्के विद्यार्थी दुसऱ्या दिवशी). अशाप्रकारे एकाच दिवशी ५० टक्के विद्यार्थी ऑनलाईन वर्गात व उर्वरित ५० टक्के विद्यार्थी प्रत्यक्ष वर्गात उपस्थित राहून शिक्षण घेतील. इयत्ता निहाय ऑनलाईन व ऑफलाईन वर्गाचे वेळापत्रक, शिक्षकांची जबाबदारी निश्चिती याची जबाबदारी संबंधित शाळेच्या मुख्याध्यापकांची असेल. शक्यतो मुख्य विषय (Core Subjects) जसे गणित, विज्ञान व इंग्रजी शाळेत शिकवावेत व उर्वरित विषय शासनाने वेळोवेळी निर्गमित केलेल्या सूचनांप्रमाणे ऑनलाईन पद्धतीने शिकचावेत. प्रत्यक्ष वर्गाचा कालावधी ३ ते ४ तासांपेक्षा अधिक असू नये. प्रत्यक्ष वर्गाकरिता जेवणाची सुट्टी नसेल.

७) कोविड-१९ संशयित आढळल्यास करावयाची कार्यवाही : शिक्षक, कर्मचारी वर्ग किंवा विद्यार्थी संशयित आढळल्यास त्यास एका खोलीत इतरांपासून वेगळे ठेवावे. तात्काळ रुग्णालय किंवा जिल्हा व राज्य संपर्क क्रमांकास (Helpline) कळवावे. त्यानंतर सर्व परिसराचे व त्या जागेचे निर्जंतुकीकरण करावे. राज्य व जिल्हा helpline क्रमांक तसेच जवळील कोविड सेंटर बद्दलची माहिती मुख्याध्यापक व प्रत्येक शिक्षकाच्या मोबाईल मध्ये असावी.

८) मानसिक व सामाजिक कल्याण- चिंता आणि निराशा यासारख्या मानसिक आरोग्याच्या समस्या नोंदविणाऱ्या किंवा सांगणाऱ्या विद्यार्थी व शिक्षकांसाठी नियमित समुपदेश केले जाईल,  याची सुनिश्चिती करावी. शिक्षकांनी शालेय समुपदेशकांनी  व आरोग्य कर्मचाऱ्यांनी विद्यार्थ्यांचे व आपले मानसिक स्थिरता निश्चित करण्यासाठी एकत्रपणे कार्य करावे.