सोयाबीनवरील किडीच्या व्यवस्थापनाबाबत सूचना
सोयाबीनवरील किडीच्या व्यवस्थापनाबाबत सूचना
अकोला, दि. 12 ; सोयाबीन पिकावर पिवळा
मोझॅइक (विषाणूजन्य) रोगाचा दरवर्षी कमीअधिक प्रमाणात
प्रादुर्भाव दिसून येतो. तो नष्ट
करण्याबाबत कृषी विभागाने उपाययोजना सुचविल्या आहेत.
पिवळा मोझॅइकची
लक्षणे
रोगाच्या सुरुवातीला पानावर पिवळया रंगाचे छोटे-छोटे
चट्टे दिसतात, तद्नंतर पानावर चमकदार पिवळया हिरव्या रंगाचे मोठ्या आकारचे चट्टे
दिसतात व पाने पिवळ्या रंगात बदलतात. झाडे खुरटी व खुजी राहतात. रोगग्रस्त झाडाला
फुलोरा उशिरा येतो व या फुलोऱ्यास जास्त शेंगा लागत नाही. रोगाचा प्रादुर्भाव
मुख्यतः रोगग्रस्त बियाण्याद्वारे व दुय्यम प्रसार हा पांढऱ्या माशीद्वारे होतो.
सोयाबीन मोझॅइक
विषाणूची लक्षणे
या रोगाचा प्रादुर्भाव आता जरी दिसून आला नसला तरी
भविष्यातील खबरदारी म्हणून या रोगाची लक्षणे व व्यवस्थापन-
रोगग्रस्त झाडांची वाढ खुंटलेली
दिसते. पाने आखुड, लहान, जाडसर, सुरकुतलेली
होतात व पानाच्या कडा खालच्या बाजूने दुमडतात. पानामध्ये अत्याधिक हिरवेपणा दिसतो.
पानाचा काही भाग हिरवट तर काही भाग पिवळसर दिसुन येतो. रोगग्रस्त झाडाला फुलोरा
उशिरा येतो व या फुलोऱ्यास जास्त शेंगा लागत नाही. रोगाचा प्रादुर्भाव जास्त
प्रमाणात झाल्यास बियाण्याच्या आवरणाचा रंग बदलुन करडा तपकिरी काळपट होतो. या
रोगाचा प्रादुर्भाव मुख्यतः रोगग्रस्त बियाण्याद्वारे होतो व दुय्यम प्रसार हा
मावा किडीद्वारे होते.
प्रतिबंधात्मक
उपाय:-
·
सुरूवातीसच रोगग्रस्त झाडे आढळल्यास शेताबाहेर काढून नष्ट करावीत.
·
पिकामधील व बांधावरील तण नियंत्रण करणे आवश्यक आहे.
नियंत्रणाचे
उपाय:-
·
पांढरी माशी व मावा किडीचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी शेतात पिवळे चिकट सापळे
१५ x ३० सेमी
आकाराचे एकरी २०-२५ या प्रमाणात पिकाच्या उंचीच्या समकक्ष उंचीवर लावावेत.
रोग/किडीचा
प्रादुर्भाव दिसुन येताच पुढील प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी पांढरी माशी व मावा या
किडींच्या नियंत्रणासाठी रासायनिक किटकनाशकाची फवारणी करावी.
इमीडाक्लोप्रीड १७.८ एसएल २.५ मिली किंवा फ्लोनिकॅमिड
५० टक्के डब्लुजी २ ग्रॅम किंवा थायोमिथोक्झाम २५ टक्के डब्ल्युजी ३ ग्रॅम किंवा
अॅसिटामिप्रिड २५ टक्के + बायफेन्थ्रीन २५
डब्लुजी ५ ग्रॅम यापैकी कोणत्याही एका किटकनाशकाची प्रति १० लिटर पाण्यात मिसळून
फवारणी करावी. गरज वाटल्यास १५ दिवसांनी दुसरी फवारणी करावी. फवारणी करतांना
किटकनाशके आलटून पालटून वापरावीत.
·
टिप: नियंत्रण उपायामधील रासायनिक किटकशाकांच्या शिफारसी ह्या तदर्थ (Adhoc) स्वरुपाच्या आहेत.
(तांत्रिक माहिती व सहकार्य : डॉ. पं.दे. कृ.वि.,
अकोला )
०००
टिप्पण्या
टिप्पणी पोस्ट करा